از بین بردن موها با لیزر

از بین بردن موها با لیزر

زیر نظر مدرس و موسس آکادمی پوست زیبا فرزانه حیدری

تهیه و تدوین پریسا باغستانیان مشاور و محقق آکادمی پوست زیبا

و مترجم آکادمی پوست زیبا محمد نانی

۱- از بین بردن فولیکول مو با منبع لیزر:

صدمه میتواند نتیجه تخریب گرما نوری مستقیم باشد ، از آن جایی که منبع نوری تولید طول موجی در طیف جذبی کروموفور (chromophor) ملانین مورد نظر (نانومتر۶۰۰-۱۱۰۰) می کند. که نتیجه آن گرما دهی انتخابی ساقه مو، اپیتلیوم فولیکولی و محل پیداش مو است. اگر چه، طول زمان پالس به صورت تئوری می بایست هم اندازه یا کوتاه تر از زمان آرامش حرارتی فولیکول مو (۱۰۰-۱۰ میلی ثانیه بسته به اندازه مو) باشد تا منجر به ادامه یافتن حبس فضایی گرما و تخریب گرمایی شود. یک دستگاه خنک کننده می تواند مورد استفاده قرار گیرد تا تخریب گرمایی اپیدرمیس حاوی کروموفور ملانین رقابت کننده را محدود کند. این مهم به وسیله یک محفظه شیشه ایی خنک شده ، یک دریچه یاقوتی خنک شده ، یک لایه ژل خنک شده و یا یک اسپری برودتی به صورت پالس های متوالی حاصل شود.

روش های نور گرمایی از بین بردن موها از قرار :مدل معمولی یاقوت سرخ ۶۹۴nm، مدل معمولی الکساندریت  ۷۵۵nm،دیود پالسی  nm ۸۰۰-۸۱۰ و لیزرهای پالس بلند Nd:YAG*و لامپ های فلش فیلتر شده هستند.

*Neodymium-doped yttrium aluminum garnet

۲- تخریب فتومکانیکی:

این روش مبنی بر صدمات ایجاد شده توسط موج شوک های فوتوآکوستیک تولید شده وقتی که منبع نوری با پالس های خیلی کوتاه موجب گرم شدن کروموفور ملانین داخل فولیکول مو می شود و ایجاد صدمه به ملانوسیت های  پیازی اطراف بدون قطع (شکستگی) فولیکولی میکند.

لیزر Q سوییچ شده Nd-YAG و لیزر Q سوییچ Nd-YAG معلق در کربن از این روش استفاده میکنند.

۳- تخریب فوتوشیمیایی:

زمانی انجام می شود که یک حساس کننده به نور به همراه یک منبع نوری استفاده شود.در درمان نور پویا (فتودینامیک) آمینو لوولینیک اسید (ALA) به طور مداوم توسط سلول های اپیتلیا تبدیل به پروتوپرفرین IX (PPIX) می شود.

زمانی که یک PPIX فعال شده بافوتون با مولکول اکسیژن واکنش می دهد یک واکنش فتودینامیکی ایجاد شود تا تولید نوعی اکسیژن تکی کنند که باعث صدمه با اکسید شدگی در سلول ها می شود.

متدهای حذف موهای زائد

|تخریب نورگرمایی -لیزرهای یاقوت سرخ معمولی ۶۹۴نانومتر -لیزرهای الکساندریت معمولی ۷۵۵ نانومتر -لیزر پالسی دیود ۸۰۰ نانومتر -لیزر پالس طولانی Nd:YAG 1064 نانومتر -منبع نور قوی پالسی ۵۹۰-۱۲۰۰ نانومتر

||تخریب فوتومکانیک -سوسپانسیون ذرات کربن_لیزر Q-switched Nd:YAG -لیزرهای Q-switched Nd:YAG

|||تخریب فوتوشیمیایی -درمان فوتودینامیک

فولیکول های آناژنی موهای انتهایی تا عمق چربی های زیر جلدی ادامه می یابند که در حدود ۲-۷ میلی متر زیر سطح پوست قرار دارد.

به هر صورت، در بعضی موارد هدف نهایی خود دارای رنگ نیست و از ساختارهای رنگی نیز فاصله دارد. برای مثال، سلول های بنیادی فولیکولی که غلاف بیرونی ریشه را در بر میگیرند ، رنگی نیستند و از ساقه ی رنگی مو فاصله دارند، این سلول ها هدف مهمی برای ازبین بردن دائمی موها هستند. در نتیجه این برای فولیکول های موها مفهوم زمان صدمه گرمایی (TDT) Thermal damage timeپیشنهاد شده است.

پالس هایی طولانی تر از زمان استراحت گرمایی ساقه مو این امکان را می دهد تا جبهه تخریب گرمایی را در تمامی حجم گسترش دهد و صدمه ی بیشتری به سلول های بنیادی فولیکولی وارد کند. پیاز تلوژن (یا چماق(حالت رشد اولیه)مو)

بدون رنگ است به دلیل توقف تولید ملانین در مرحله کاتاژن. در اصل اولین نشانه کاتاژن توقف تولید ملانین است. همان طور که آناژن پیش می رود برآمدگی و پیاز به عمق درمیس می روند در نتیجه موهای آناژنی که دیرتر پدید می آیند تقریبا در برابر درمان با لیزر مقاوم اند. به نظر میرسد که در نتیجه این در اوایل آناژن فولیکول های مو بسیار حساس به صدمات ایجاد شده با لیزر هستند. از آنجایی که هر صدمه ایی حتی صدمه با لیزر می تواند محرک تلوژن باشد، زمان بندی درمان ثانویه با لیزر پس از تحریک ایجاد تلوژن با درمان اولیه مهم می شود. همان گونه که فولیکول های انتهایی مقاوم در برابر لیزر پس از مرحله ی اول درمان وارد یک مرحله رشد آناژنی می شوند، مرحله دوم درمان می تواند موثرتر از مرحله اول باشد. متقابلا درمان ثانویه ای که مقداری زودتر یا دیرتر انجام شود، تاثیر کمی خواهد داشت.

-توضیح لیزر پوستی توسط GOLDBERG:

Lin فرضیه ای را مطرح می کند که فولیکول های معالجه شده در فاز تلوژن فقط تاخیر چند هفته ایی در رشد نشان می دهند، در مقابل آن وقتی فولیکول ها در فار آناژنی معالجه شوند می توانند در معرض تخریب کشنده قرار گیرند و می توانند تنها تاخیری در رشد داشته باشند یا به سادگی به فاز تلوژنی تغییر فاز دهند. این بخشی از پویایی چرخه رشد مو را توضیح میدهد. جلسات متوالی درمان می توانند به همزمان شدن فاز آناژن با تحریک و یا کوتاه کردن فار تلوژن شود ، که منجر به نتیجه بهتری با هر جلسه میشود. توضیح دیگر این است که فولیکول بلافاصله از بین نمیرود بلکه توقف رشدی پس از فقط یک دوره آناژن کوتاه شده از خود نشان میدهد.

برخی محققان این فرض را که کارآمدی از بین بردن موها با لیزر بر درمان آنها در چرخه آناژنی است را زیر سوال برده اند. این محققان پیشنهاد میکنند که ملانین موجود در فولیکول مو مهمتر از زمان درمان است.

-توصیف حذف دائمی موها چیست؟

با دانش اکنون ما از بیولوژی مو، چرخه رشد مو مخصوصا طول مدت فاز تلوژن برای تعریف موقتی یا دائمی بودن از بین بردن موها توسط منبع نوری و یا لیزر ضروری میشود. در حال حاضر هیچ توصیفی برای دائمی بودن از بین رفتن موها (در طول عمر فرد) وجود ندارد و این شاید هدفی غیر واقعی و دست نیافتنی باشد.

Dierickx رویکردی کاربردی تر را پیشنهاد میدهد.

آنها از بین رفتن “دائمی” موها را این گونه توصیف میکنند: از بین رفتن تعداد قابل توجهی از موهای اصلی پس از یک درمان انجام شده ، که برای دوره زمانی بیشتر از چرخه رشد فولیکول های مو در هر قسمتی از بدن که مد نظر باشد اتفاق افتد.

تلوژن میتواند در قسمت ران و سینه بین ۳ تا ۷ ماه باقی بماند. پس از تلوژن فولیکول به آناژن بازیافته میشود که این نیز بین سه تا هفت ماه به طول می انجامد. در نتیجه میتوانیم مو را در این نواحی بصورت دائمی حذف شده در نظر بگیریم اگر که پس از این بازه زمانی هیچ رویش دوباره ای مشاهده نشود.

Olsen زمان طولانی تری را پیشنهاد داده است، وی حذف دائمی را شش ماه پس از طی شدن دوره زمانی بالا در نظر میگیرد و میگوید که پس از طی شدن این دوره و مشاهده عدم رشد مو در نواحی مورد درمان قرار گرفته میتوانیم نتیجه بگیریم که مراکز تولید مو از صدمات ایجاد شده با لیزر و یا منبع نوری بهبود نیافته اند و حذف دائمی موها بدست امده است.

توصیف ارائه شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا(FDA):

کاهش، پایدارتعداد موهای اصلی برای بازه زمانی بیشتر از سیکل (دوره) کامل رشد مو در ناحیه مورد درمان قرار گرفته توسط رژیم درمانی مدنظر که می تواند شامل جلسات متعدد درمانی باشد.

اما چرا حذف دائمی موها ممکن نیست؟

۱- لیزر فاز کاتاژن را تحریک می کند.

۲- یکی از نقاط عدم اطمینان کامل در حذف موهای زائد با لیزر بافت هدف است. اگرچه صد درصد اثبات نشده اما از بحث های در مورد دوره (سیکل) رشد مو و سلول های بنیادی فولیکول مو این گونه نتیجه می شود که تخریب کامل فولیکول مو بدون امکان بازگشت آن فقط در صوتی میتواند رخ دهد که هر دو نوع سلول جوانه زا در پیاز مو و سلول های بنیادی در ناحیه برآمده از بین روند. از آنجایی که به نظر می آید سلول های بنیای مقاومت بسیار بالایی در برابر تخریب گرمایی داشته باشند دست یافتن به این مهم می تواند بسیار سخت باشد.

طول مدت (ماه)
ناحیه بدن	آناژن	تلوژن(ماه)	تلوژن(%)
پوست سر مژه ها ابروها سبیل ریش سینه زیربغل بازوها ران ها پاها موهای ناحیه شرمگاهی	۶-۲ سال ۱,۱-۵ ماه ۲-۱ماه ۵-۲سال ۱سال – – ۳-۱ماه ۲-۱ماه ۶-۴ماه –	۴-۳ – ۴-۳ ۱,۵ ۲,۵ ۲,۵ – ۴-۲ ۳-۲ ۶-۳ –	۱۵-۱۰ – ۹۴-۸۵ ۳۴ – – ۷۹-۳۱ ۸۶-۷۲ ۸۳-۶۴ ۸۸-۶۲ ۸۱-۶۵

نقش نواحی آناتومیک در نتیجه درمان چیست؟

باید این نکته را در نظر بگیریم که توافق کلی بر سر این مسئله وجود دارد که نتایج حذف موها در نواحی آناتومیک مختلف بسته به ناحیه متفاوت است. بیشتر محققان اشاره کرده اند که نتایج بهتری بر روی سینه، صورت، پاها و زیر بغل مشاهده شده است.

نتایج نامطلوب تر در نواحی، پشت، لب بالایی و پوست سر مشاهده شده است، علاوه بر این موهای اصلی و نه موهای ولوس (Vellus) به درمان با لیزر پاسخ می دهند.

فرد مورد معالجه ایده آل انتظارات واقع بینانه ایی دارد، وضعیت غدد درون ریز وی طبیعی است، موهای کلفت تیره رنگ و رنگ پوست روشنی دارد.

تفاوت هایی در نسبت آناژن به تلوژن در نواحی مختلف درمان وجود دارد. برای مثال نواحی بیکینی و زیر بغل نسبت آناژن به تلوژن بالاتری در مقایسه با پاها، دست ها و سینه دارند. در نتیجه توقع می رود که این نواحی به درمان با لیزر پاسخ بهتری دهند با در نظر گرفتن تفاوت قابل توجهی که در تعداد موهای موجود در آنها است.

طول مدت و درصد چرخه رشد در نواحی مختلف بدن
ناحیه بدن	%تلوژن	%آناژن	مدت تلوژن (ماه)	مدت آناژن (ماه)
پوست سر ابروها لب بالایی ریش زیربغل سینه پشت بازوها پاها ناحیه شرمگاهی	۱۵ ۹۰ ۳۵ ۳۰ ۷۰ ۷۰ ۷۰ ۸۰ ۸۰ ۷۰	۸۵ ۱۰ ۶۵ ۷۰ ۳۰ ۳۰ ۳۰ ۲۰ ۲۰ ۳۰	۴-۳ ۴-۳ ۱,۵ ۳-۲ ۳ ۲,۵ نامشخص ۴-۲ ۶-۳ ۳-۲	۷۲-۲۴ ۲-۱ ۵-۲ ۱۲ ۴ نامشخص نامشخص ۳-۱ ۶-۴ ۲-۱

– نقش متغییرهای مختلف چیست؟

هم اکنون این باور مورد قبول است که هر لیزری می تواند باعث از بین رفتن موقتی موها شود. میزان تابش هایی با کمینه ای در حدود ۵ ژول بر سانتی متر مربع می توانند این اثر را در پی داشته باشند و این اثر می تواند تا زمان ۱-۳ ماه ماندگار باشد.

به نظر می رسد مکانیزم این عمل یک القای کاتاژن و تلوژن باشد.

کاهش دائمی موها در میزان تابش های بالاتر در ۸۰ درصد افراد مشاهده شده است و وابسته به میزان تابش است. درنتیجه با ثابت بودن همه پارامترها هرچه میزان تابش دریافتی توسط فرد بیشتر باشد نتیجه بهتری بدست خواهد آمد.

موهای تیره با میزان یوملانین (eumelanin) بالا می توانند توسط دستگاه های مختلف به شرط استفاده از میزان تابش کافی و نقطه اثر با اندازه مناسب به صورت موثری از میان برداشته شوند. در این شرایط متوسط ازبین رفتن دائمی موهای زائد در هر جلسه درمان در حدود ۲۰-۳۰ درصد است، با توجه به تحقیقاتی که با لیزرهای یاقوت سرخ انجام گرفته است. معمولا جلسات متعددی از درمان برای رسیدن به حداکثر میزان از بین رفتن موها مورد نیاز است.

در افراد با موهای بلوند، قرمز، خاکستری یا سفید بعید است که درمان با لیزر همان میزان حذف طولانی مدت موها را به ارمغان بیاورد که در افراد با موهای با رنگ تیره به وجود می آورد این افراد ممکن است حاضر به انجام درمان های با فاصله های دوتا چهارماه برای حفظ از بین رفتن موقتی موها شوند.

نشانه ها و کارآمدی مورد انتظار از دستگاه های مختلف حذف موهای زائد
لیزر یا منبع نوری	نوع پوست	رنگ مو	اندازه مو
-یاقوت سرخ معمولی،حذف بلند مدت -الکساندریت معمولی، حذف بلند مدت -دیود پالسی، حذف بلند مدت -Nd:YAGمعمولی، حذف بلند مدت -Q-switchedNd:YAG،حذف موقت – منبع نورقوی پالسی، حذف بلند مدت با آستانه قطع ۱۰۶۴ نانومتر	I-III I-IV I-IV I-VI I-VI I-VI	تیره تا قهوه ای روشن تیره تا قهوه ای روشن تیره تا قهوه ای روشن تیره تیره تا قهوه ای روشن تیره تا قهوه ای روشن	نرم و زمخت نرم و زمخت زمخت زمخت نرم و زمخت زمخت

اگرچه درمان میتواند با ایمنی کامل با لیزرهای با طول موج کوتاه تر (برای مثال لیرز یاقوت سرخ) در افراد با پوست روشن انجام شود، بهتر است از دستگاه های با طول موج بیشتر برای افرادی که پوست تیره تر دارند استفاده شود.

یاقوت سرخ:

اولین سیستم حذف موهای زائد مورد استفاده لیزر حالت-عادی یاقوت سرخ بوده است، اما طول زمان پالس های ۰٫۳ میلی ثانیه موثر نبودند و پالس های طولانی تر، در حدود ۰٫۷-۰٫۸ میلی ثانیه اثربخشی آن را بالاتر برده اند وقتی که طول زمان پالس لیزر یاقوت به ۳ میلی ثانیه افزایش پیدا کرد حذف دائمی موها مشاهده شد، اگرچه ریسک بالایی از دیس پیگمنتیشن(از بین رفتن رنگدانه های پوست) وجود داشت.

در کل استفاده از لیزر یاقوت سرخ برای از بین بردن موها به افراد با نوع پوست یک تا سه محدود میشود چرا که جذب نور ۶۹۴ نانومتر توسط ملانین اپیدرمی منجر به ریسک ایجاد مخاطرات مختلف (مانند تاول زدن و تغییر رنگدانه ها و…) در افراد با پوست های تیره تر میشود. با این وجود در بعضی مواقع ناحیه هدف رنگی (دارای رنگدانه زیاد) نبوده ویا در فاصله ای از آن ساختار رنگی واقع است، برای مثال، سلول های بنیادی فولیکولی که غلاف بیرونی ریشه را در بر میگیرند ، رنگی نیستند و از ساقه ی رنگی مو فاصله دارند. به نظر می رسد این سلول ها هدف مهمی برای ازبین بردن دائمی موها هستند. در نتیجه این، برای فولیکول های موها مفهوم زمان صدمه گرمایی (TDT) پیشنهاد شده است.

پالس های با مدت زمان  طولانی تر از زمان استراحت گرمایی ساقه مو این امکان انتشار جبهه تخریب گرمایی را در تمامی حجم می دهد و صدمه ی بیشتری به سلول های  بنیادی فولیکولی وارد می کند.

-لیزرهای یاقوت: لیزرهای یاقوت (۶۹۴nm) که برای حذف موهای زائد استفاده می شوند شامل موارد زیرند:

-Epilaser/E2000(palomar,Lexington,MA)

-EpiPulse Ruby(Lumenis,Santa Clara,CA)

-RubyStar(Aesculap Meditec.,Irvine,CA)

آموزش مراقبت از پوست اصفهان

– الکساندریت:

Bolognia:

تحقیقات مختلفی نشان داده اند که حذف موثر موها با لیزر پالس طولانی الکساندریت و میزان تابش ۴۰-۱۰ ژول بر سانتی متر مربع و مدت زمان پالس ۲۰-۲ میلی ثانیه اتفاق می افتد. در میزان تابش های ۴۰-۲۰ ژول بر سانتی متر مربع محققان از کاهش ۸۰-۷۰ درصدی موها پس از چند جلسه (حداقل ۵-۳) درمان خبر داده اند. استفاده از لیزر الکساندریت پالس طولانی برای افراد با پوست تیره نیز گزارش شده است اما عوارض جانبی مانند تاول زدگی و تغییرات رنگدانه های پوست می توانند به طور کلی به وجود آیند، این لیزر بهترین عملکرد را برای حذف موها در افراد با نوع پوست یک تا سه دارد.

نکات کلیدی:

۱- طول موج ۷۵۵ نانومتری قابل دیدن نزدیک به مادون قرمز

۲- جذب عالی ملانین، هر چند کمتر از لیزر اکنون کمتر استفاده شده یاقوت سرخ

۳- ریسک تقریبا کمتری از تغییرات رنگدانه ای نسبت به لیزرهای یاقوتی اولیه (با بالا بردن زمان پالس ها و خنک کردن خیلی زیادتر ریسک کاهشی بیشتری دارد)

“موی قرمز حاوی فئو ملانین (pheomelanin) است که در هر طول موجی جذب ضعیفی دارد به خصوص پس از ۸۰۰ نانومتر. در نتیجه طول موج های کوتاه تر مانند آنهایی که در لیزرهای یاقوت سرخ و الکساندرایت هستند برای افراد مورد نیاز است.”

-لیزرهای الکساندریت: لیزرهای طول موج بلند متفاوتی از الکساندریت (۷۵۵nm) در حال حاضر مورد استفاده برای از بین بردن موهای زائد هستند که به شرح زیر می باشند:

-Apogee series(Cynosure,Chelmsford,MA)

-Epitouch ALEX(Lumenis,Santa Clara,CA)

-GntleLase(Candela,Wayland,MA)

-چه لیزری برای افراد با کنتراست کم میان رنگ موها و پوست مناسب است؟

مانند افراد با پوست تیره یا فرد با موی رنگ روشن به همراه پوست روشن، قسمت قابل توجهی از نور تابیده شده توسط ملانین اپیدرم جذب می شود.

دلیل این رخداد آن است که ملانین اپیدرمی انرژی را نه تنها از در معرض مستقیم بودن جذب می کند بلکه از جذب پراکنده نیز انرژی می گیرد.

هر چه طول موج نور بالاتر می رود، نسبت بیشتر درمال به اپیدرمالی از رسوب انرژی منجر به ایجاد ایمنی بیشتر در پوست چنین افرادی می شود.

-دیود:

بسته به نیمه رسانای مورد استفاده در سیستم لیزرهای  دیودی می توانند طیف های متفاوتی از طول موج ها را گسیل کنند. آن هایی که با استفاده از مشتقات گالیوم آرسناید تولید شده اند طول موج هایی بین ۶۶۰ تا ۹۰۰ نانومتر تولید می کنند، در حالی که آنهایی که با ایندیوم فسفید تجهیز شده اند نوری با طول موج بین ۱۳۰۰ تا ۱۵۰۰ نانومتر گسیل میکنند.

لیزرهای دیودی که درحال حاضر برای از بین بردن موهای زائد استفاده می شوند نور ۸۰۰ تا ۸۱۰ نانومتری تولید می کنند. هر دو طول موج ۸۰۰ و ۸۱۰ نانومتری به میزان کمتری نسبت به لیزر الکساندریت توسط ملانین جذب می شوند. میزان جذب همچنین در حدود ۳۰ درصد کمتر از جذب طول موج ۶۹۴ نانومتر (یاقوت سرخ) است. کاهش جذب توسط ملانین اپیدرم اجازه درمان ایمن برای افراد با نوع پوست یک تا پنج را می دهد. اگرچه میزان جذب لیزر دیودی توسط ملانین کمتر از الکساندریت و یاقوت سرخ است، میزان از بین بردن موها توسط آن مشابه همان است که با استفاده از لیزر الکساندریت مشاهده شده که احتمال می رود بخاطر نفوذ عمیق تر آن در پوست باشد. درمان با لیزر دیودی میتواند با درد بیشتری همراه باشد که قسمتی از آن به دلیل گرمایش حجمی بالاتر بافت است. اگرنیاز باشد می توان درد را با کم کردن فرکانس پالس هایی که به پوست می رسند تسکین داد.

یک لیزر دیودی با ایمنی کامل در درمان ایزوترتینوئین بیماران بدون افزایش عوارض نامطلوب و یا بیماری های منشاء گرفته از آن در طولانی مدت استفاده شده است. باید به طور کلی از استفاده ایزوترتینوئین تا حدود شش ماه قبل از درمان با لیزر اجتناب کرد.

-لیزرهای دیودی: لیزرهای دیودی (۸۰۰ نانومتری) مورد استفاده برای حذف موهای زائد عبارتند از:

-LightSheer(Lumenis,Santa clara,CA)

-Apex-800,(Iriderm,Mountain View,CA)

-LaserLite,(Diomed,Boston,MA)

-SLP 1000(Palomar Medical Technologies,Lexington,MA)

-MeDioStar(Aesculap-Meditec,Irvine,CA)

-EpiStar(Nidek,Freemont,CA)

-لیزر Nd:YAG :

اگرچه به صورت چشمگیری نسبت به طول موج های قبلی توضیح داده شده کمتر توسط ملانین جذب می شوند، نور ۱۰۶۴ نانومتری قادر به نفوذ عمیق تری در پوست (درمیس)است. که این میزان حدود ۴ تا ۶ میلی متر است. در بیشتر مواقع با مد (Q-switched) که به همراه یا بدون اجرای موضعی سوسپانسیون ذرات کربن استفاده شده، به نظر می رسد سیستم های میلی ثانیه ای جدید نتایج بهتری را مخصوصا برای پوست های تیره تر به دست می دهند، هرچند که مقداری کاهش کارآمدی آن را در پوست های روشن تر شاهد هستیم.

در مقایسه با پوست های روشن تر نوع یک تا سه ، مشکلات ایجاد شده برای پوست های تیره تر نوع چهار تا پنج که توسط لیزر پالس طولانی Nd:YAG درمان شده اند نسبت به دیگر انواع لیزر کمتر است. نشان داده شده که حذف موهای زائد توسط لیزر Nd:YAG به میزان قابل توجهی دردناک تر از حذف آنها با لیزر دیودی است، که به نظر می رسد به دلیل گرمایش حجمی بیشتر آن نسبت به قبلی باشد.

کروموفور برونی چیست؟

برای افراد با موهای بلوند یا خاکستری و پوستی بسیار تیره روش از بین بردن دائم موها همچنان وجود ندارد. اما به صورت بالقوه می توان با روش کروموفور برونی این مساله را حل کرد. به جای هدف قرار دادن ملانین درونی یک کروموفور برونی (مانند رنگ ها، حسای کننده های به نور و یا ذرات کربن) می توانند به فولیکول مو اضافه شوند و سپس با نوری با طول موجی که همسان با نقطه اوج جذب باشد مورد تابش قرار گیرند. مشکل اصلی این روش نفوذ قابل اطمینان کروموفوز به همه اعماق فولیکول های مو است در نتیجه به نظر می رسد این روش با فرمی که هم اکنون دارد برای حذف دائمی موها مناسب نباشد. اگر چه یک تحقیق آزمایشگاهی نشان می دهد که روشی جدید می تواند مقدار عمق نفوذ رنگ ها در مجاری فولیکول مو را بهبود بخشد.

– لیزرهای Nd:YAG Q-switched

برای هدف قرار دادن ذرات کربنی که به صورت موضعی به فولیکول مو از قبل اضافه شده اند استفاده می شوند. این روش یکی از اولین تکنیک های حذف موهای زائد استفاده شده است. این تکنیک حذف کوتاه مدت موها همچنین بدون استفاده از ذرات کربن استفاده می شده است.

بلافاصله پس از در معرض تابش لیزر Q-switched ۱۰۶۴ نانومتری قرار گرفتن موهای پوشیده شده توسط کربن، کربن تا دمای بخار شدنش که حدود ۳۷۰۰ درجه سانتی گراد است گرم می شود. تبخیر منجر به افزایش حجم زیادی می شود که باعث ازدیاد فرا صوت موج های فشار بالایی می شود. این موج شوک ها به نوبه خود ایجاد صدمات مکانیکی علاوه بر تولید گرما می کنند. واضح نمی دانیم که چه مقدار انرژی مکانیکی و یا گرمایی در این مکانیزم مورد نیاز است تا به تخریب فولیکول مو منجر شود. اما شواهد بافت شناسی نشان می دهند که تخریب فولیکول پس از در معرض این لیزر قرار گرفتن صورت گرفته که باعث ایجاد تاخیر در رشد بالینی موها شده است. اگر چه میزان زیادی از لکه های خون ریزی زیر پوستی (در حدود ۱۸ درصد) قبلا در ادامه درمان با لیزر Nd:YAG Q-switched گزارش شده است اما به نظر می رسد این مشکل با استفاده از لیزرهای پالس بالا اتفاق نمی افتد.

-لیزرهای Nd: YAG : لیزرهای میلی ثانیه ای ۱۰۶۴ نانومتری Nd:YAG مورد استفاده برای حذف موهای زائد:

-Lyra(Laserscope,San Jose,CA)

-CoolGlide(Cutera,Brisbane,CA)

-Yaglase(Depilase,Irvine,CA)

-Image(Sciton,Palo Alto,CA)

-VascuLight(Lumenis,Santa Clara,CA)

– تکنیک:

درمان های با لیزر برای حذف موهای زائد معمولا خیلی خوب توسط فرد تحمل می شوند و نیازی به بی حسی ندارند. اما از آنجایی که فولیکول مو توسط پایانه های عصبی احاطه شده است بی حسی موضعی زمانی که نواحی وسیعی تحت درمان است یا نقاط حساس تر مانند لب بالایی و ناحیه بیکینی هدف درمان است استفاده می شود. نفود محلی (موضعی) بی حس کننده ها با استفاده از لیدوکائین ۲ درصد میتواند در چنین مواردی مفید باشد.

لیزرها و دیگر دستگاه های بر پایه نور حذف موهای زائد
لیزر/دستگاه	طول موج (نانومتر)	مدت پالس (میلی ثانیه)	فلوئنس (J/cm²)	نوع پوست مورد درمان	کارآمدی
لیزرهای پالس بلند
یاقوت سرخ*	۶۹۴	۰٫۲-۲۵	۱۰-۶۰	I-III	متوسط
الکساندریت	۷۵۵	۲-۲۰	۱۰-۱۰۰	I-III	متوسط
دیود	۸۰۰	۵-۴۰۰	۱۰-۱۰۰	I-VI	بالا
Nd:YAG	۱۰۶۴	۰٫۲۵-۳۰۰	۰-۶۰۰	I-VI	متوسط
نورقوی پالسی
منبع نورقوی پالسی	۴۰۰-۱۲۰۰	۲٫۵-۱۰۰	۱۰-۱۵۰	I-III	کم
*دیگر تولید نمی شود

پالس های رسانیده شده به پوست معمولا با هم کمی تداخل دارند و با نقطه اثر از پیش تعیین شده ای به پوست می رسند. پاسخ ایده آل لحظه ای به درمان تبخیر ساقه مو است که با سرخ شدن پوست در چند دقیقه پس از عمل و ورم پریفولیکیولار(perifollicular) را به دنبال دارد. به طور معمول پیشنهاد میشود که بیشترین فلوئنس قابل تحمل توسط فرد و بزرگترین نقطه اثر انتخاب شوند تا بهترین نتایج را بدست آوریم. در همین حین باید از فلوئنس بیش از اندازه که منجر به جدایی اپیدرم یا تاول زدگی می شود دوری کرد. اگر دستگاه با مکانیزم خنک کنندگی تجهیز نشده باشد باید یک لایه ضخیم ژل خنک پیش از رسانیدن پرتو لیزر روی پوست مالیده شود.

خنک کردن پوست در حین درمان دو هدف اصلی را دنبال میکند:

– اول: میزان ریسک صدمه پوستی را بخاطر جذب لیزر توسط ملانین کاهش میدهد. که این صدمات می توانند باعث تاول زدگی، تخریب رنگدانه های پوست و ایجاد اسکار (جای زخم) شوند و این در افراد با پوست تیره تر اهمیت بیشتری پیدا می کند. در نتیجه خنک کردن پوست این اجازه را به ما می دهد که از فلوئنس بالاتری با ریسک حداقلی استفاده کنیم.

– دوم: این خنک کنندگی اثری کوتاه مدت بی حس کننده دارد که در نتیجه آن ناراحتی مریض در حین انجام عمل را کاهش می دهد.

خنک کنندگی پوست را می توان به دو حالت تماسی و غیر مستقیم تقسیم کرد، که تماسی شامل: ژل خنک ، پنجره خنک شده یاقوت کبود و صفحه مسی خنک شده می شود و غیر تماسی شامل: همرفت گرمایی هوای سرد و خنک کنندگی پویا با اسپری اتوماتیک مخلوط سرما زای مایع (تترافلوئورواتان) دقیقا پیش از تاباندن پالس لیزر به پوست است.

-اثر پخش نور و ارتباط آن با اندازه نقطه اثر:

پس از پخش شدن فوتون های نزدیکتر به مرکز پرتو می توانند مسیر اصلی حرکت را دوباره با برخورد به دیگر فوتون ها بازیابند. از طرف دیگر در صورت پخش شدن، فوتون های پیرامون پرتوی لیزر شاید نتوانند به مسیر اصلی خود بازگردند در نتیجه درصد نور تلف شده به خاطر پخش شدن برای پرتوهای با نقطه اثر کوچکتر بیشتر است. دو استنباط از این اصل این است که چگالی انرژی (فلوئنس) برای نقطه اثرهای بزرگتر پایین تر است و نقطه اثری بسیار کوچک حتی با طول موج های بلندتر شاید نتواند اجازه نفوذی عمیق و اثرگذار دهد. در نتیجه، بزرگترین نقطه اثر امکان پذیر با توجه به اندازه محل درمان می تواند به کارآمدی بهتری به همراه زمان کلی مورد نیاز کمتری منجر شود.

پس از آن که اندازه نقطه اثر انتخاب شد انتخاب فلوئنس بستگی به میزان کروموفور موجود در ساختار هدف دارد و همچنین به طول موج انتخابی. فلوئنس های بالاتری برای میزان های کمتر کروموفور مورد نیاز است همچنین که توسط موهای بلوند و با قطر نازک تر نشان داده شد. همان طور که پیش از این بحث شد فلوئنس های بالاتر با طول موج های بلندتر استفاده می شوند، به خاطر کاهش تقریبا خطی جذب توسط ملانین در آن طول موج ها. علاوه بر آن فلوئنس با نفوذ به عمق پیوسته کاهش می یابد به دلیل این که جذب پیاپی و پخش شدگی باعث کم شدن انرژی اولیه می شوند. به همین دلیل اگر چه حذف موقتی موهای زائد تقریبا در هر فلوئنسی اتفاق می افتد، اما فلوئنس های بالاتر می توانند منجر به حذف با مدت زمان ماندگاری بیشتر و یا حذف دائمی شوند. برای همه ی لیزرها و سیستم های نوری نقطه پایان آن درمان تبخیر ساقه مو است.

که این چند ثانیه تا چند دقیقه بعد با سرخ شدن ملایم پوست و تورم پریفولیکولار دنبال می شود. به صورت عمومی این علائم باید ۱۰ تا ۶۰ دقیقه پس از انجام عمل از بین روند. سرخ شدگی وسیع تر و یا تورم همریز می توانند به ترتیب نشانه صدمات درمال و اپیدرمال باشند. اگر این مورد تشخیص داده شود باید فلوئنس پایین تر پالس های طولانی تر یا خنک کنندگی بهتری استفاده شود. تغییر رنگ خاکستری یا سفید بلافاصله پس از پالس لیزر و ماندگار برای چند ثانیه نشانگر صدمه اپیدرمال است و باید از آن دوری کرد.

در حین درمان ممکن است پیش از رساندن پالس لیزر به پوست فشار اعمال شود این حرکت منجر به کاهش عمق پیاز مو و برآمدگی مو روی پوست می شود و نفوذ نور به عمق پوست را بیشتر می کند و میزان هموگلوبین که یک کروموفور رنگی مقابله کننده در مویرگ های درمال است را کاهش می دهد، به تازگی دستگاه صاف کننده پوستی به بازار آمده که با فشار هوا کار می کند و با استفاده از فشار منفی در کنار لیزر ها و دستگاه های IPL به کار می رود. این روش می تواند دردهای حین عمل و سرخ شدگی و تورم های مختلف پس از عمل را کاهش دهد همچنان که خنک کنندگی یکپارچه تری و کارآمدی مشابه یا بهتری نسبت به روشهای قدیمی تر حذف مو با نور را ارائه کند.

– مراقبت های پیش از عمل:

قبل از انجام درمان با لیزر تاریخچه زیر باید در نظرگرفته شود:

۱- وجود شرایطی که باعث ایجاد هایپرتریکوزمی شوند مانند : هورمونی، خانوادگی، دارو، تومور.

۲- سابقه ی تبخال های ساده ،به خصوص محیطی.

۳- سابقه تبخال های تناسلی ،زمانی مهم است که ناحیه بیکینی یا تناسلی هدف درمان باشد.

۴- سابقه ی جای زخم کلوئید ها و هایپرتروپیک

۵- چگونگی انجام درمان های قبلی ، روش آنها ،دفعات تکرار و تاریخ آخرین درمان به همراه پاسخ بدن به درمان.

۶- دارو های درحال استفاده:

-دارو های حساس به نور

-میزان مصرف Accutane (درمان برای آکنه) در طی سال گذشته

– ۶ هفته پیش از درمان با لیزر:

– ضدآفتاب: ضدآفتاب طیف گسترده پیشنهاد شده و دوری از آفتاب در صورت انجام درمان در نقاط در معرض نور ضروری است.

– کرم سفید کننده: کرم سفید کننده ای مانند هیدروکوئینون (سولاکوئین فورت) برای افراد با پوست تیره تر و یا برنزه شده تجویز می شود.

– هیچ گونه کندن مو، اپیلاسیون (با موم) یا الکترولیز کردن توصیه نمی شود، چرا که مطالعات نشان می دهد میزان بیشتری مو در نواحی شیو شده نسبت به نواحی اپیلاسیون شده از بین می روند، که نشانگر نقش مهم ساقه رنگی مو در جذب نور است.

– اصلاح با تیغ و کرم های موبر: کرم های موبر و اصلاح با تیغ می توانند استفاده شوند.

– روز قبل از درمان:

– فرد راهنمایی می شود تا ناحیه مورد درمان را با تیغ اصلاح کند. مهم است که آن ناحیه تحریک نشود. اگر فرد با تراشیدن آن ناحیه با تیغ مشکل دارد میتوان از کرم های موبر استفاده نمود.

– از ضدویروس های پیشگیری کننده مانند فامویر یا زاویکس زمانی که مورد نیاز است استفاده شود.

– از آنتی بیوتیک های دهانی زمانی که نیاز باشد استفاده شود(برای مثال پوست بینی یا پری آنال)

– روز درمان:

– محل مورد نظر باید تمیز و عاری از هرگونه مواد آرایشی باشد

– در صورت نیاز یک تا دو ساعت پیش از انجام عمل لیزر لایه ضخیمی از کرم موضعی بی حس کننده روی ناحیه مورد نظر مالیده شود و با پوشش پلاستیکی پوشانده شود.

آماده سازی پوست برای درمان:

– کرم بی حس کننده ،مواد آرایشی و کرم های پوستی را پاک کنید.

– بی حسی: اگر چه نواحی کمتر حساس (کمر، پاها و دست ها) می توانند به دفعات بدون بی حسی با لیزر درمان شوند. بی حسی موضعی به صورت کلی در نواحی حساس تر استفاده می شود (EMLA®)، زمانی که لب بالایی مورد درمان قرار می گیرد بی حسی موضعی یا منطقه ای با لیدوکائین در بعضی مواقع مورد نیاز است.

– وضوح دید: یک شبکه (جدول مانند) درمانی می تواند روی ناحیه مورد نظر به کار برده شود تا به اپراتور طرحی کلی از ناحیه مورد درمان دهد، در نبود شبکه دقت زیادی باید به کار برده شود تا از دو بار درمان کردن یک محل و یا جا ماندن نواحی جلوگیری شود. وضوح دید همچنین می تواند با Seymour light® (که یک لامپ پلاریزه شده به همراه عدسی بزرگنمایی است) افزایش یابد.

– فلوئنس مورد استفاده در درمان: پارامتر های درمانی ایده آل برای هر مریض می بایست به صورت فردی و متمایز شوند و در صورت امکان بر روی ناحیه ای دیگر از محل درمان امتحان شوند. فلوئنس (تعداد ذرات و تشعشع برخورد کننده با پوست) همزمان با توجه به پوست برای دیدن نشانه های صدمات هایپر (بحرانی) اپیدرمال مانند سفید شدگی، تاول زدن، کنده شدن یا نشانه نیکولسکی ((Nicolsky’s sign) جدا شدن اجباری اپیدرم) زیاد می شود. فلوئنس درمان باید به اندازه ۷۵ درصد فلوئنس آستانه نیکولسکی باشد.

– تکنیک: پالس هایی با تداخل بسیار کم با اندازه نقطه ای از پیش تعیین شده به محل درمان رسانیده می شوند. پیشنهاد می شود که بزرگترین اندازه نقطه و بالاترین فلوئنس قابل تحمل استفاده شود تا بهترین نتایج به دست آید.

– خنک کردن اپیدرم:

– ژل خنک کننده: اگر دستگاه با وسیله خنک کننده تجهیز نشده باشد لایه ضخیمی از ژل خنک شده پیش از رسانیدن پالس های لیزر به کار برده می شود.

– خنک کنندگی پویا: با وسیله خنک کننده پویا (Gentlelase,Candela) شلیک های کوتاهی از پاشش های برودتی (۲۰۰-۵ میلی ثانیه) به صورت اتوماتیک به سطح پوست پیش از رسانیده شدن پالس لیزر انجام می شود.

-خنک کنندگی تماسی: Epilaser (palomar) از یک هندپیس خنک شده یاقوت کبود (به ترتیب ™chilltip و ™Epiwand) استفاده می کنند که به صورت مستقیم در تماس با پوست قرار می گیرند. که پیش از رسانیده شدن پالس لیزر محکم روی پوست فشار داده می شود. پس از رسانیدن پالس هندپیس برداشته شده و بر روی ناحیه مجاور فشار داده می شود تا زمانی که کل محل مورد نظر پوشش داده شود. سری خنک کننده یاقوت باید پس از هر پنج تا ده پالس کاملا تمیز شود تا باقیمانده های ریز پوستی از روی آن برداشته شود. بین دو فرد مورد درمان ضدعفونی کردن هندپیس ها با (Johnson & Johnson™) VirexII الزامی است.

مراقبت های پس از درمان:

– کیسه یخ: درد و التهاب های پس از درمان را کاهش می دهد.

– مسکن ها: معمولا مورد نیاز نمی باشند مگر اینکه نواحی وسیعی مورد درمان باشند.

– دوره های پیشگیرانه آنتی بیوتیک یا ضد ویروس ها: باید کامل مصرف شوند.

– پمادهای آنتی بیوتیک موضعی: مصرف روزانه دوبار در صورت بروز صدمات اپیدرمال نیاز می شود.

– کرم های موضعی ملایم استروئیدی: می تواند برای کاهش سرخی پوست و التهاب تجویز شود.

– از آسیب رساندن مانند ناخنک زدن و خاراندن ناحیه تحت درمان خود داری شود.

– از در معرض آفتاب قرار گرفتن خودداری شود و از ضدآفتاب های با SPF30 استفاده شود.

– مواد آرایشی میتوانند از روز پس از درمان استفاده شوند مگر اینکه تاول یا پوسته پوسته شدن ایجاد شده باشد.

– ریزش قالب های مو: به خصوص بر روی صورت، فولیکول های صدمه دیده مو در طی هفته اول پس از درمان می ریزند، باید به فرد گفته شود که این نشانه رویش دوباره موها نمی باشد.

تحقیقات نشان می دهد که از بین رفتن موها با لیزر نیازمند وجود ساقه ی رنگی مو است. درمان دوباره می تواند به محض مشخص شدن رویش دوباره موها انجام پذیرد. رویش دوباره بر پایه چرخه ای طبیعی است که با توجه به محل آناتومیک آن متفاوت است. اما به طور متوسط زمان آن بین ۶ تا ۸ هفته است.

درمان های متوالی می توانند با القای فاز آناژنی و یا کوتاه کردن فاز تلوژن آنها را همگام کنند که می تواند منجر به اثر بخشی بهتر از بین بردن موها در هر جلسه درمان دوباره شود. از سوی دیگر فولیکول می تواند کاهش رشد را پس از یک سیکل کوتاه شده آناژن نشان دهد.

از بین رفتن موقتی موها (۱-۳ ماه) همواره فارغ از نوع دستگاه لیزر و یا رنگ موی لیزر شده رخ می دهد اما قابلیت ماندگار کاهش موهای از بین برده شده  نسبت مستقیمی با میزان موی با رنگ تیره تر لیزر شده دارد. افراد با رنگ موی تیره تر شانس بالاتری برای از بین رفتن ماندگار موها دارند. افراد با موهای بلوند، قرمز، خاکستری و یا سفید شانس بسیار کمتری برای از دست دادن ماندگار موها به وسیله لیزر دارند چرا که ملانین در فولیکول های موی آنها وجود ندارد یا بسیار کم است.

خلاصه:

نکات مهم:

• از بین بردن موها با لیزر و ابزار بر پایه نور منجر به کاهش همیشگی تعداد موها می شود ولی نه الزاما به از بین رفتن کامل و مادام العمر موها.
• تلاش برای مرتبط کردن از بین بردن موها با ابزار نوری و درمان سیکل آناژن ناکام بوده است.
• سیستم های با طول موج بالاتر برای پوست های تیره تر ایمن تر هستند.
• سیستم های با طول موج بالاتر معمولا بیشتر از سیستم های با طول موج کوتاه تر ناراحتی زا هستند.